Nazywamy je również zaburzeniami afektywnymi („afekt” = ekspresja emocji). Związane są z przeżywaniem nadmiernego obniżenia nastroju (depresja) lub nadmiernego podwyższenia nastroju (mania). Nieraz te dwa stany u osób cierpiących na zaburzenia afektywne współwystępują: raz jeden, raz drugi (mówimy wtedy o zaburzeniach dwubiegunowych: jeden biegun to mania, a drugi depresja). Oczywiście, aby rozpoznać epizod manii, depresji lub dwubiegunowy, należy wziąć pod uwagę różne kryteria związane z nasileniem oraz czasem trwania trudności. W tym celu trzeba skonsultować się z psychoterapeutą i/lub psychiatrą, ponieważ zdiagnozowanie siebie nie jest możliwe. Istnieją również formy depresji czy stanów dwubiegunowych o łagodniejszym nasileniu ; są one również bolesne, ponieważ uporczywe i długotrwałe (wieloletnie). Warto dodać, że stany depresyjne nie są związane jedynie ze smutkiem – jak się często uważa – ale również np.:
- z niewiarą w siebie, swoje możliwości i kompetencje,
- trudnościami w koncentracji,
- bezsennością,
- zamartwianiem się,
- wycofaniem z relacji, co dziennych aktywności itp.